Column Han van der Horst
Historicus Han van der Horst blikt terug op zijn verbinding met de rivier de Schie. Toen hij nog een kleuter was vloeide De Schie nog als een echte Hollandse stroom door Schiedam en het aangrenzende platteland. De moderniseringsdrang in de naoorlogse periode heeft veel vernield. Viaducten, spoorbruggen, bedrijfsgebouwen waren de iconen van de vooruitgang. Tijd voor reflectie. Hoe kijkt Han terug op de welvaartsgroei en wat zijn de gevolgen geweest voor De Schie? Is er ruimte voor een nieuw begin?
Deze column heeft Han van der Horst uitgesproken op 6 juni 2024 tijdens het Schie Café van het Cultureel Forum Schiedam in de bibliotheek in de Korenbeurs.
SCHIE CAFÉ’S
De Stichting Cultureel Fonds Schiedam is opgericht in 1961 op initiatief van de jurist en kunstverzamelaar Piet Sanders. Na het ontstaan van het Fonds Schiedam Vlaardingen e.o. is het fonds in 2001 omgezet in een stichting genaamd Cultureel Forum Schiedam (CFS) met als belangrijk doel: het stimuleren van het culturele klimaat in Schiedam in de ruimste zin van het woord. Het CFS initieert en realiseert activiteiten die Schiedam en haar bewoners inspireren en verder brengen. Initiëren en verbinden zijn kernbegrippen van het CFS. Dit alles om bij te dragen aan een aantrekkelijker en levendig Schiedam.
Met steun van publieke middelen en particuliere fondsen heeft het Cultureel Forum Schiedam in de afgelopen jaren het Schie Café in de Korenbeurs/Bibliotheek Schiedam georganiseerd. Onderwerpen van de avonden zijn de ontwikkelingen langs de rivier de Schie in de stad Schiedam.
Hoe belangrijk was en is de Schie voor de stad en haar bewoners? En welke toekomst ligt er in het verschiet? De combinatie van historie en toekomst, bezien vanuit verschillende invalshoeken – architectuur, kunst, cultuurhistorie, landschap – kan rekenen op grote publieke belangstelling. De Bibliotheek Schiedam, waar het Schie Café plaatsvindt, is telkens tot de laatste plaats bezet. Het CFS presenteert met het Schie Café een programma van uiteenlopende sprekers, muziek en performances. Centraal staat de rijke geschiedenis als inspiratiebron voor de toekomst van Schiedam en de Schiedelta.
Vanaf 2020 vinden deze avonden plaats onder de noemer Schie Café
Voor de editie van 2024 doen wij opnieuw een beroep op de Gemeente Schiedam en op particuliere fondsen.
Het streven is er op gericht om in 2025 – bij de viering van 750 jaar Schiedam – een totaal beeld te presenteren van de diverse plannen langs de Schie.
Bij de organisatie van al haar culturele projecten laat het Cultureel Forum Schiedam zich leiden door de Cultural Governace Code en de Code Culturele Diversiteit en Inclusie.
Aan de sprekers wordt gevraagd om een persoonlijk beeld te geven van de ontwikkelingen langs de Schie. Zo wordt een beroep gedaan op de ‘onderzoekende rol’, die in de Code Culturele Diversiteit en Inclusie wordt gevraagd van planontwikkelaars, architecten en kunstenaars bij het maken van artistieke en inhoudelijke keuzes in hun werk.
We organiseren deze avonden voor Schiedammers die geïnteresseerd zijn in de ontwikkelingen van hun stad langs de Schie. Volgens het doelgroepenmodel bestaat onze doelgroep uit Culturele alleseters, Klassieke cultuurliefhebbers, Startende cultuurspeurders en Lokale vrijetijdsgenieters.
Het Schie Café vindt plaats in de Korenbeurs, de Bibliotheek in het centrum van de Stad, gelegen aan de Schie.
De activiteit is een aanvulling op het bestaande culturele aanbod, er is geen vergelijkbaar evenement in Schiedam waar de combinatie van historie en toekomst van de ontwikkelingen langs de Schie wordt bezien vanuit verschillende invalshoeken – architectuur, kunst, cultuurhistorie, landschap.
Beide keren dat het evenement werd georganiseerd waren er 95 personen aanwezig, het maximum dat is toegestaan in deze gelegenheid. Er is dus veel belangstelling voor het Schie Café. De reacties van de bezoekers zijn zeer positief en ongeveer 50% van de bezoekers zijn beide keren geweest. Er bestaat dus een vaste groep belangstellenden.
Het heeft een promotioneel en wervend karakter voor de stad omdat het gaat over alle nieuwe ontwikkelingen van de bouwlocaties langs de stad, de Glasfabriek, Dirkzwagerterrein, het Stationsgebied en het recreatiegebied in de Spaanse polder. Aangezien we 1/3 van de kosten uit eigen middelen bijdragen kunnen we aantonen dat het CFS een Cultureel ondernemer is dankzij de ervaring in het organiseren van dit evenement die we de afgelopen jaren hebben opgedaan.
Schie Café 1 – donderdag 6 juni 2024
De historische, hedendaagse en toekomstige verbinding van Schiedam met het buitengebied en de identiteit van de stad vormt het centrale thema van deze editie van het Schie Café.
De moderator van deze avond is Leon van Geest. Net zoals vorig jaar zal hij de sprekers introduceren en het publiek optimaal betrekken bij de verschillende presentaties.
Beeldhouwer en installatiekunstenaar David Bade trapt de avond af met een lezing over Kunst in de openbare ruimte en hoe deze een belangrijke bijdrage kan leveren aan de identiteit van de stad en het verbinden van betekenisvolle plekken. Er wordt gesproken over de potentie van een kunstroute langs de rivier de Schie. Hoe kunnen kunstwerken de beleving van de Schie versterken en welke (nieuwe) verhalen kunnen ermee verteld worden.
De Schiedamse historicus Han van der Horst, zal net zoals de vorige twee edities optreden als commentator. Zijn kritische blik zorgt er voor dat je ook op een andere wijze kan kijken naar de recente ontwikkelingen en plannen voor de stad Schiedam.
Tijdens de pauze van het Schie Café is er life-muziek, zangeres Anne Rats en een gitarist spelen nummers met het thema ‘water’ als uitgangspunt.
Jan van der Kamp, stedenbouwkundige houdt een verhaal over de betekenis van het landschap langs de Schiedamse Schie, die de stad met Overschie verbindt. De Schie is niet alleen een verbinding over het water, er wordt hard gewerkt om goede en aantrekkelijke routes te maken langs de Schie: Groene en recreatieve routes om de relatie met de stad en het landschap te versterken. Hij presenteert ideeën voor een wandelroute langs de Schie, met speciale aandacht voor de plek waar de drie Schieën samenkomen. De industriezone moet in de toekomst een aantrekkelijke wandelroute vormen, maar hoe doe je dit?
Eric van Straaten geeft een presentatie van de foto’s die hij de afgelopen 2 jaar heeft gemaakt van de Schie, in het najaar van 2024 tijdens het ‘Zie de Schie’ festival zal er van zijn werk een expositie te zien zijn bij de galerie van Kunst Werkt. Hij brengt vele onbekende plekken langs de Schie onder de aandacht.
Schie Café 2 – donderdag 3 oktober 2024
Op deze avond staat de rijke geschiedenis als inspiratiebron voor de toekomst van Schiedam en de Schiedelta centraal. Buitenplaats de Tempel en het stationsgebied en de Dirkzwager locatie zijn twee belangrijke openbare ruimtes aan de Schie, deze 2 vormen het centrale thema van deze editie van het Schie Café.
De moderator van deze vierde editie van het Schie Café is Kirstain Houweling. Zij zal deze avond de diverse sprekers introduceren. Als Schiedamse restauratie architect is zij al jaren zeer betrokken bij alle culturele ontwikkelingen in Schiedam.
Cynthia Meulenkamp zal een 5-D presentatie geven van buitenplaats ‘De Tempel’ , zowel het gebouw als het landgoed wordt getoond. Vanaf 4 t/m 6 oktober vaart er een trekschuit van Schiedam naar landgoed de Tempel. Deze presentatie is een aansprekende voorbereiding daarop.
De Schiedamse historicus Han van der Horst, onze vaste gast en criticus zal net zoals de vorige keren optreden als commentator. Waarschijnlijk zal hij een zeer eigen mening verkondigen over de presentaties.
Bij het Schie Café is er tijdens de pauze life-muziek, zangeres Anne Rats en een gitarist spelen nummers met het thema ‘Trekschuit’.
Voor de inrichting van het stationsgebied langs de Schie is in het najaar van 2023 een opdracht gegeven aan een consortium waarin verschillende bureaus samenwerken. Adriaan Geuze van West 8 zal ons laten zien wat de stand van zaken is van de ideeën en ontwerpen voor het stationsgebied en de relatie met Schieveste. Hoe gaat de relatie met de Schie en de stad Schiedam eruit zien.
Wessel Klootwijk maakt een aantal korte verhalen en een gedicht specifiek voor de locatie Dirkzwager Hij loopt ter plekke rond, verdiept zich in de geschiedenis en zoekt naar woorden die hetgeen hij daar ervaart goed verbeeldt.